با پیشرفت روز به روز علم پزشکی، راه های درمان و پیشگیری بسیاری از بیماری ها شناسایی شده است. یکی از شاخه های علم پزشکی که در سال های اخیر پیشرفت های زیادی نموده، علم جنین شناسی است. امروزه این علم می تواند به راحتی بسیاری از نواقص مادرزادی و مشکلات جنینی را شناسایی کند و از تولد نوزادان بیمار پیشگیری نماید. یکی از آزمایش هایی که در این زمینه به متخصصان جنین شناسی و پزشکان زنان و زایمان کمک می کند، آزمایش های غربالگری دوران بارداری است. در این مقاله اطلاعاتی که یک مادر باردار باید درباره غربالگری دوران بارداری بداند را گردآوری نموده ایم، پس اگر شما باردار هستید یا قصد بارداری دارید، حتما در ادامه این مطلب با ما همراه شوید، همچنین در مطالب دیگری علائم ورود جنین به شکم، نحوه مراقبت از زن باردار و به طور کل تمام مواردی که یک زن باردار نیاز به دانستن آن دارد، ارائه شده است. مطالعه این مطالب را از دست ندهید.
انواع غربالگری
تست غربالگری دوران بارداری شامل آزمایش هایی است که در سه ماهه اول و دوم بارداری انجام می شود. با استفاده از غربالگری دوران بارداری، می توان نقص های مادرزادی مثل سندرم داون، مشکلات لوله عصبی و مشکلات کروموزومی را تشخیص داد.
تست اول غربالگری دوران بارداری؛ سه ماهه اول
تست غربالگری اول از آزمایشات ضروری دوران بارداری است و بیشتر برای مادرانی که سن بالای 35 سال، سابقه بیماری های ژنتیکی خانوادگی و یا سقط های مکرر دارند، توصیه می شود. آزمایش های غربالگری اول شامل یک سونوگرافی NT، اندازه گیری دو ماده HCG و پروتئین پلاسمای A است. مقدار و نسبت این دو ماده در خون مادر، نشان دهنده برخی از نقص های ژنتیکی است. در مورد سونوگرافی NT نیز پوست گردن جنین اندازه گیری می شود که غیر طبیعی بودن آن نشان دهنده برخی بیماری های کروموزومی مثل سندرم داون است.
پزشک با تفسیر نتایج غربالگری دوران بارداری اول، مادران باردار را به سه گروه طبقه بندی می نماید: گروه مادران پرخطر، گروه مادران با خطر متوسط و گروه کم خطر.
اگر مادر باردار در گروه اول قرار گیرد به او توصیه می شود که برای تهیه نقشه کروموزومی جنین، تست آمنیوسنتز را انجام دهد تا مشکلات ژنتیکی جنین به طور کامل شناسایی شود. در صورت وجود مشکل در این تست، پزشک دستور به سقط جنین می دهد. باید به این نکته توجه نمود که این کار باید حداکثر تا قبل از پایان هفته 17 بارداری صورت گیرد، در غیر این صورت و ورود به ماه 18،پزشک قانونی اجازه سقط جنین را صادر نخواهد کرد.
مادرانی که در دسته مشکلات ژنتیکی با خطر متوسط قرار می گیرند، باید آزمایشات غربالگری دوران بارداری دوم را انجام دهند تا از سلامت جنین خود مطمئن شوند. دسته سوم یعنی مادران گروه کم خطر نیازی به آزمایشات بیشتر ندارند و می توانند از سلامت جنین خود اطمینان داشته باشند.
تست دوم غربالگری دوران بارداری؛ سه تا شش ماهگی
این سری از تست ها نیز شامل آزمایش 4 فاکتور از خون مادر و یک سونوگرافی است. به این آزمایش های خون در سه ماهه دوم، آزمایش خون چهارگانه گفته می شود. همان طور که گفته شد، مادرانی که در غربالگری دوران بارداری اول در گروه بارداری با خطر متوسط قرار می گیرند باید این آزمایش ها را انجام دهند.
مادرانی که از انجام تست های غربالگری دوران بارداری اول غافل بوده اند می توانند بدون هیچ منعی آزمایشات سری دوم را انجام دهند و از سلامت جنین خود مطمئن شوند.
آمنیوسنتز و تهیه نقشه کروموزومی جنین
يكی از اقدامات مهم درمواقعی انجام میشود كه غربالگری سری اول یا دوم یا سونو NTغير طبیعی باشد. در این حالت با توجه به نتایج آزمایشات سری اول و دوم غربالگری، خون، سن مادر و سابقه بیماری های ژنتیکی در خانواده زوج، احتمال خطر مشکلات ژنتیکی جنین بررسی می شود. در صورتی که جواب تست های غربالگری دوران بارداری دوم، امکان خطر ابتلا به بیماری های کروموزومی را برای جنین تایید کند، پزشک معالج برای اطمینان بیشتر دستور به انجام آزمایش آمنیوسنتز و تهیه نقشه کروموزومی جنین را می دهد.
با تهیه این نقشه همه مشکلات کروموزومی و ژنتیکی جنین مثل سندرم داون، هموفیلی داسی شکل و ... شناسایی می شود و در صورت نیاز دستور به ختم بارداری صادر می گردد.
سونوگرافی غربالگری دوران بارداری سه ماهه دوم را آنومالی یا تفصیلی می گویند. بهترین زمان برای انجام این سونوگرافی هفته های 16 تا 18 بارداری است. در این سونوگرافی مشکلات و نارسایی های قلبی، نقایص ستون فقرات، مشکلات و عیب های اندامی جنین بررسی می شود. هدف پزشک از انجام این سونوگرافی بررسی شرایط جنین و وضعیت رشد آن با توجه به مدت زمان بارداری است.
انجام آزمایشات غربالگری هیچ ترسی ندارد و این آزمایشات به شما کمک می کند که دوران بارداری را بدون استرس پشت سر بگذارید و یک نوزاد سالم داشته باشید.
دکتر لیلا مقاره عابد متخصص جراحی و بیماری های زنان در این مسیر در کنار شماست. برای استفاده از خدمات پلاسما تراپی واژن در اصفهان، مراقبتهای دوران بارداری و جراحی های زنان با کلینیک دکتر لیلا مقاره عبد تماس بگیرید.