به طور طبیعی هر زن دو تخمدان در سمت راست و چپ شکم خود دارد. این تخمدان ها محل رشد تخمک ها می باشند، که قدرت فرزند آوری بانوان را تعیین می نمایند. تخمک ها معمولاً در سیکل های ماهانه آزاد می شوند. در برخی مواقع کیسه هایی مملو از مایعات در داخل و یا اطراف تخمدان ها ایجاد می شود که آن را کیست تخمدان می گویند. این کیست ها علائم و عوارضی را به دنبال دارند که در ادامه قصد داریم شما را با انواع کیست تخمدان و نحوه تشخیص و درمان آن توسط بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان را بررسی کنیم.
کیست تخمدان چیست؟
کیست تخمدان، کیسه ای حاوی مایعات است که در اطراف و درون تخمدان ها ایجاد می شود. این کیست ها معمولاً فاقد درد و آزار می باشند. همچنین پس از گذشت چند ماه معمولا خود به خود از بین می روند. در شرایطی نیز کسیت تخمدان ممکن است اندازه ای بسیار بزرگ داشته باشد، که در صورت ترکیدن عوارض جدی را برای فرد ایجاد می نماید. به همین دلیل است که افرادی که دچار این مشکل می شوند، باید به پزشک مراجعه کنند. تا به میزان جدیت کیست پی ببرند. شما عزیزان می توانید برای درمان و انجام مشاوره با بهترین دکتر زنان برای کیست تخمدان در اصفهان به مطب دکتر لیلا مقاره عابد مراجعه نمایید.
علائم دفع کیست تخمدان
کیست تخمدان در بیشتر مواقع کاملا بدون علامت و بدون خطر می باشد. اما در برخی مواقع نیز ممکن است فرد فشار و درد، در ناحیه زیر شکم خود احساس نماید. همچنین ممکن است باد کردگی و ورم در ناحیه شکم ایجاد شود. در صورت ترکیدن کیست تخمدان، فرد دچار دردهای شدید و ناگهانی می شود. از طرفی در برخی مواقع این کیست های تخمدانی موجب، چرخش تخمدان ها می شود. که در این شرایط علاوه بر درد، فرد دچار حالت تهوع و استفراغ می شود.
درصد بسیار پایینی از کیست ها نیز ممکن است موجب بروز درد در ناحیه لگن شوند. همچنین خونریزی های غیر طبیعی در ناحیه واژن، عدم توانایی در ادرار کردن، درد های ران و کمر، دردهای غیر قابل تحمل در طول رابطه جنسی و .... از دیگر علائم کیست تخمدان می باشد. همچنین از دیگر علائم این نوع کیست ها، درد های شدید در دوران قاعدگی، افزایش وزن غیر طبیعی و تکرر ادرار اشاره نمود.
دلایل ایجاد کیست تخمدان
دلیل ایجاد کیست تخمدان می تواند عدم آزاد شدن فولیکول ها در طول تخمک گذاری باشد. در این شرایط نه تنها تخمکی رها نمی شود، بلکه مایعات در درون آنها بیشتر ذخیره می گردد. در برخی مواقع نیز دلیل ایجاد این کیست ها این است که، فولیکول ها آزاد می شوند، اما کیسه های آن مجدد بسته می شوند. و درون آنها خون و مایعات دیگر ذخیره می شود. این دلایل از اصلی ترین دلایل ایجاد کیست های تخمدانی می باشد.
انواع کیست تخمدان
- کیست فیزیولوژی یا ساده: این کیست ها بدون علائم می باشند. تنها می توان با تغییر در سیکل قاعدگی متوجه آن شد.
- کیست اندومتریوما یا غیر فیزیولوژی: این کیست ها در زمان قاعدگی ایجاد می شوند و معمولاً با روش های دارویی بهبود نمی یابند.
- کیست درموئید: کیست تخمدان ناشی از رشد غیر طبیعی بافت های تخمدان می باشد.
- کیست هموراژیک: کیست ناشی از نشت خون درون تخمدان ها می باشد و معمولاً موجب خونریزی های داخلی می شود. در بانوانی که یائسه نشده اند، بیشتر رخ می دهد.
- کیست های غیر فعال یا پلی کیستیک: کیست های کوچک چند تایی ناشی از اختلالات هورمونی می باشند.
- کیست فولیکولار: کیست های ناشی از رشد فولیکول می باشد. معمولا این نوع کیست تخمدان پس از چند ماه خود به خود از بین می روند.
عوارض کیست تخمدان
معمولاً کیست های تخمدان، بدون درد و عوارض می باشند و پس از مدتی به طور خود به خود رفع می شوند. اما در برخی شرایط احتمالی ممکن است این کیست ها عوارضی به همراه داشته باشند. که عبارتند از:
- از عوارض جدی کیست تخمدان می توان به ترکیدن آن اشاره نمود. ترکیدن کیست ها معمولاً موجب خونریزی های داخلی و دردهای شدید می شود. هر چقدر اندازه کیست ها بزرگ تر باشد، احتمال ترکیدن آنها بیشتر است.
- از دیگر عارضه های کیست های تخمدانی، افزایش وزن غیر طبیعی و چاقی های مفرط می باشد.
- کیست های بزرگ می توانند موجب پیچ خوردگی تخمدان ها شوند. این عارضه با درد های شدید در ناحیه لگن همراه است و موجب حالت تهوع و استفراغ در فرد می شود. این کیست می تواند از جریان خون درون تخمدان ها بکاهد.
تشخیص کیست تخمدان
برای بررسی وجود کیست و تشخیص نوع کیست، روش های مختلفی وجود دارد. اگر آزمایش های بارداری با وجود عدم نطفه، مثبت باشد. به احتمال قوی فرد دچار کیست جسم زرد می باشد. روش دیگر برای تشخیص کیست های تخمدانی، لاپاراسکوپی است. در این روش با ایجاد شکافی کوچک، دوربینی درون بدن فرد فرستاده می شود. و اعضای داخلی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین استفاده از روش سونوگرافی می تواند با تصویر برداری نمودن از رحم، شکم و تخمدان ها از وجود کیست های تخمدانی مطلع شود.
انجام سی تی اسکن و عکس برداری از ناحیه تخمدان ها نیز می تواند وجود و یا عدم وجود کیست را بررسی نماید. آزمایش ام آر آی هم مانند سی تی اسکن، می تواند وجود کیست ها را مشخص کند. همچنین آزمایش خون CA 125 با بررسی آنتی ژن سرطان، می تواند ابتلا به کیست را مشخص نماید.
درمان کیست تخمدان
برای درمان کیست تخمدان با توجه به جدیت و خطر آن از روش های مختلفی استفاده می شود. اگر کیست ها خیلی حاد نباشند، معمولاً از داروهای ضد بارداری استفاده می شود. این قرص ها با تنظیم تخمک گذاری ها از ایجاد کیست جلوگیری می کنند. در صورتی که کیست ها کوچک باشند. اگر احتمال سرطانی بودن آنها وجود داشته باشد، از عمل لاپاراسکوپی رحم استفاده می شود. در این روش با ایجاد برش، کوچک کیست خارج می شود. اما اگر کیست بزرگ و خطرناک باشد از روش لاپاراتومی که نوعی جراحی است، استفاده می شود.